Son zamanlarda yapılan çalışmalar, vücudun bağışıklık fonksiyonlarında önemli rolleri kanıtlanmış olan D vitamini ve glutatyon arasında önemli bir ilişkiyi ortaya koymaktadır. Çok sayıda farklı etken birbirinden bağımsız olarak çok sayıda hücresel süreci ve gen sinyalini etkiler. Bu etkilerden öne çıkanlardan biri, D vitamininin aktivasyonu için yeterli düzeyde glutatyon gerektiğinin ortaya çıkmasıdır. Güçlü bir bağışıklık sisteminin temel taşlarından olan D vitamininin aktivasyonunu kolaylaştırmak için bol miktarda glutatyon seviyesini korumanın öneminin altını çizmek zorunlu hale gelmektedir.
D vitamini
Bireyler yeterli kadar güneş ışığı alamadıkları veya başka sebeplerle yeterli D vitamini miktarlarına sahip olamadıkları durumlarda sıklıkla D3 vitamini takviyesine başvururlar. Takviye alan bireylerin bazılarında kandaki D vitamini miktarları başarıyla yükselmekte iken, bazılarında ise D vitamini seviyelerinde minimum düzeyde iyileşme görülebilir. D vitaminindeki yetersiz seviyeler, yetersiz miktarda D vitamini alımı, alınan D vitamininin zayıf emilimi veya D vitamini reseptör genindeki genetik farklılıklar gibi faktörlere bağlanabilir.
Son bulgular D vitamini takviyesinin sınırlamalarını genişletmektedir. Yeterli miktarda glutatyonun yokluğunda D vitamininin aktivasyonu engellenir. D vitamini öncelikle karaciğerde yeterli glutatyona bağlı bir süreç olan D vitamini aktivasyonuna uğrar. Glutatyon seviyelerinin düşük olduğu durumlarda, D vitamini inaktif kalır ve böylece kanda düşük seviyelerde bulunur.
Glutatyon
Doğal bir antioksidan sistem olarak glutatyon, başta karaciğer olmak üzere çok sayıda organ ve dokunun düzgün işleyişinde önemli bir rol oynar. Sistein, glutamin ve glisin gibi amino asitlerden üretilen glutatyonun etkinliği,
C vitamini, kurkumin, magnezyum,
selenyum,
çinko,
B kompleks vitamini, lipoik asit ve N-asetil Sistein gibi diğer antioksidanlar tarafından desteklenir.
Glutatyon ve D Vitamini İlişkisi
2014 yılında 693 yetişkinin katıldığı kesitsel bir çalışma, D vitamini seviyeleri ile kandaki glutatyon seviyeleri arasında pozitif ve bağımsız bir ilişki olduğunu ortaya çıkarmıştır. Obez ergenler üzerinde 2018 yılında yapılan bir araştırma da dahil olmak üzere daha sonraki araştırmalar, D vitamini eksikliği ile düşük glutatyon seviyelerinin birbiriyle ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu çalışmalar, glutatyonun D vitamininin biyoyararlılığını nasıl olumlu yönde etkilediğini gösteren mekanizmaları açıklamış ve D vitamini takviyelerinin başarısı için yeterli miktarda glutatyon varlığının önemini vurgulamıştır.
2019'da gerçekleştirilen ek araştırmalar, karaciğer yağlanmasına neden olan yüksek yağlı besinleri tüketmenin de glutatyon seviyelerini azaltarak, D vitamini düzenleyici genlere negatif etki yaptığını göstermektedir gösterdi. Hareketsiz yaşam tarzı, yüksek karbonhidratlı diyetler ve obezitenin ortak bir sonucu olarak oluşan karaciğer yağlanması, karaciğerde D vitamini aktivasyonunun gerçekleşmesini önemli ölçüde engeller.
Glutatyon Tükenmesi
Yaşlanma, yüksek stres, toksinler, pestisitler, herbisitler, plastikler, ilaçlar ve çevresel kimyasallar gibi faktörler glutatyon miktarını azaltır. Hem bitki bazlı hem de besin yeterliliği açısından fakir diyetler glutatyon üretimini ve dokudaki glutatyon depolarını tehlikeye atarak bağışıklık sorunlarına ve çeşitli bozukluklara yol açabilir.
D Vitamini: Yaygın Eksiklikler
Dünya çapında bir milyardan fazla insan
D vitamini eksikliğinden muzdariptir ve Türkiye'de bu oranın yüzde 42 olduğu tahmin edilmektedir. NHANES 2013-2016 araştırması, yetişkinlerin ve çocukların yüzde 92'sinden fazlasının yiyecek ve içecekler aracılığıyla 400 IU'dan veya 10 mikrogramdan az D vitamini tükettiğini ortaya çıkardı. Toksinler, sağlıksız beslenme, obezite, mikroplar ve hareketsiz yaşam tarzları sebebiyle glutatyon miktarının azalması da, glutatyon ile aktifleşebilen D vitamininin yeterli seviyelerini koruma zorluğunu daha da artırmaktadır.
Sonuç olarak, hem glutatyonun hem de D vitamininin eksikliği, vücuttaki her hücreyi etkileyerek bağışıklık sisteminin ve genel sağlığın hızla bozulmasına yol açar. Glutatyon ve D Vitamini seviyelerinin kan testleri yoluyla izlenmesi, özellikle kronik düşük D vitamini düzeylerinin yanı sıra karaciğer yağlanması, obezite, bağışıklık sorunları ve toksik ortamlara maruz kalma ile karşı karşıya kalan kişiler için çok önemlidir. Yeterli düzeyde glutatyon ve D vitamininin doğal yoldan alımı, ya da yetersizlik durumunda
glutatyon takviyeleri ve
D vitamini takviyelerinin kullanımı bağışıklık sisteminizi ve genel sağlığınızı iyileştirmek için proaktif bir adımdır.